Odmiany przekładni łańcuchowych 

Przekładnie łańcuchowe to jedne z najpopularniejszych elementów przeniesienia napędu, znane i stosowane od setek lat. Wykorzystuje się je w ogromnej ilości konstrukcji oraz urządzeń, od skomplikowanych maszyn po tak powszechne przedmioty, jak choćby rowery (łańcuch rowerowy, napędzający tylne koło dzięki ruchowi pedałów, to kluczowa część takiej właśnie przekładni).

Ich konstrukcja jest stosunkowo prosta: dzięki wykorzystaniu napędzających się wzajemnie kół oraz łańcucha przekazują energię pomiędzy różnymi elementami mechanizmu. Dziś stosuje się przede wszystkim łańcuchy płytkowe, których ogniwami są stalowe płytki połączone przegubowo ze sworzniami. 

Wspomniane wyżej koła oraz łańcuch to kluczowe części składające się na opisywane elementy przeniesienia napędu. W niektórych typach przekładni może być ich jednak więcej – przykładem niech będą dodatkowe rolki w łańcuchach rolkowych, których zadaniem jest usprawnienie pracy mechanizmu. Przekładnie łańcuchowe rozróżnia się ze względu na wykorzystywane łańcuchy (które wymuszają nieraz zastosowanie różnych kół), a te dzielą się na cztery główne rodzaje: sworzniowe, tulejkowe, rolkowe oraz zębate. Każdy z nich delikatnie różni się od pozostałych budową oraz działaniem. 

Główne rodzaje łańcuchów napędowych 

Najprostsze z nich, łańcuchy sworzniowe, są stosunkowo mało wydajne, dlatego dość rzadko wykorzystuje się je w napędach. Ich niewielka prędkość (ok. 0,5 m/s) związana jest z nieskomplikowaną konstrukcją, która powoduje nieco problemów, między innymi szybkie zużywanie się elementów. Ich zewnętrzne płytki są osadzone na wcisk, podczas gdy wewnętrzne spoczywają luźno na sworzniach. 

Trwalsze, a także wielokrotnie szybsze są łańcuchy tulejkowe. Są one wyposażone w dodatkowe elementy, obrotowe tulejki. Te, osadzone na sworzniach, pozwalają na pewniejsze umocowanie wewnętrznych płytek, które są na nie mocno wciśnięte. Łańcuchy tulejkowe są znacznie mniej awaryjne od sworzniowych i mogą osiągnąć maksymalnie nawet 15 m/s, a zazwyczaj pracują w okolicach 8 m/s. 

Porównywalną prędkość osiągają łańcuchy rolkowe, które mają bardzo podobną konstrukcję, jednak wprowadzają kolejny dodatkowy element: rolkę, która obraca się niezależnie do tulejki. Łańcuchy rolkowe są niezwykle trwałe, dzięki czemu cieszą się największą popularnością. Cechują się również bardzo małym zużyciem uzębień na kołach, co przekłada się na tańszą eksploatację. 

Łańcuchy zębate opierają swoją konstrukcję na delikatnie innych założeniach. Korzystają z płytek z trapezowymi występami, które zazębiają się z kołami, a także płytek prowadzących, których zadaniem jest zapobieganie zsuwaniu się łańcucha. Łańcuchy zębate cechują się dużą sprawnością, wytrzymałością, a także cichą pracą. Dodatkowe elementy czynią je jednak cięższymi oraz droższymi od reszty.